Bugün Gülsüm Abla Atölye’ye küçücük evini açtı ve bir dostumuz üzerinden gelen siparişi hazırlamak için toplandık. “Atölye Sulukule” adı altında bir araya gelen üretici topluluğunun sabit bir mekanı yok; bazen bizim dernekte toplanıyor, bazen Sezer’de, Gülsüm’de ya da başka bir evde. O, -mekanı neresi olursa olsun- dayanışmacı ev-eksenli çalışmanın, güçleri birleştirmenin adı. Bu güç birliğinin günün birinde derinlere kök salmasını hayal ediyoruz. Bizim dernek, bir yandan Atölye’nin sipariş alması için köprü oluyor, öte yandan hammadde teminine, ürün geliştirmeye, üretime ve pazarlamaya elden geldiğince destek veriyor.
Gülsüm Abla mahalledeki “şato”su yıkılalı beri, Karagümrük boylarındaki küçük dairede yaralarını sarmaya çalışıyor. Apartman hayatının mesafeli ahbaplıklarına bir türlü alışamadığından, Atölye ortaklarına evini açarken çok keyifli: “Bu evi işte her zaman böyle kalabalık görmek istiyorum!”
Bugün Gülsüm Abla’da yedi kadını bir araya getiren iş, bir tıp konferansında hatıra olarak dağıtılacak 200 adet lavanta kesesinin hazırlanması. Daha önce bir nikah ve bir doğum günü partisi için benzer işler yaptığımızdan tecrübeli sayılırız. Gereken malzemeler nereden en ucuza temin edilir, biliyoruz. İşin püf noktası, lavantayı keselere eşit dağıtmak, hatıra kartını iliştirip, sıkı bir düğüm atmaktan ibaret.
Dört gözle iş bekleyen insan çok, sipariş az. Bu durumda ne yapmalı? Atölye Sulukule, önceliği her zaman en zor durumda olana veriyor. Kim en mağdursa, gelen işi herkesten önce o alıyor. Ortak sayısı şimdilik 25’i bulan atölye topluluğu, iş paylaşımından fiyatlandırmaya, kazancın paylaşımına kadar bütün konuları birlikte kararlaştırarak ilerliyor.
Atölye’de birlikte geliştirdiğimiz dayanışmacı çalışma biçimi ortaklar için yeni olmakla birlikte, civarın yoksul sokakları ev-eksenli çalışmaya gayet aşina. Bölgenin yoksul evlerinde karton kutu, torba, kese, maske üretimi gibi işler özellikle kadınlar ve çocuklar tarafından çok düşük ücretler karşılığında yapılıyor. Bu işler yoksul evlerine ulaşıncaya dek birkaç aracı elinden geçiyor. Aracıların komisyon payı o kadar büyük oluyor ki, gerçek üreticilere “pastadan” pek bir şey kalmıyor. Ev-eksenli emek ucuzun ucuzu işçilik ve sıfır sosyal güvence ile gerçekten en “ucube” çalışma biçimi. Dünyada ve Türkiye’de ev-eksenli çalışan yoksullar örgütlenerek bu sömürüye karşı kendilerini savunmaya çalışıyorlar.
Atölye Sulukule’nin çalışma biçiminde sipariş verenle üretici arasında kazanca el koyan herhangi bir asalak mevcut olmadığından, elde edilen gelir, çalışma süresi de dikkate alındığında ortaklar arasında memnuniyet verici bulunuyor.
Atölyedeki aracısız, dayanışmayı esas alan üretkenliğimiz, her biri ev-eksenli çalışmanın çarkından geçmiş/geçen ortaklara, kendini savunmanın güç birliğinden ve hakkaniyetle paylaşmadan geçtiğini de gösteriyor.
Ortaklarımız ustalaşsın, ürünlerimiz çeşitlensin, dostlarımız sipariş beklediğimizi akıldan hiç çıkarmasın. Uzun lafın kısası; bir recalimiz var…
Neşe
